په مشاعرو او ادبي غونډو کښې به تاسو د ډېرو شاعرانو نه دا خبره ډېر ډېر ځل اورېدلي وي، چې د خپل غزل يا د شعرونو وئيلو نه مخکښې به دا خبره وکړي: "زۀ خپل يو څو مات ګوډ شعرونه وايم"يا "دا مات ګوډ شان غزل دے".
دا او دغسې "مات ګوډ کلام" به تاسو په هره غونډه کښې اورېدلے وي، په هره غونډه کښې به مو دا لفظونه د غوږونو سره جنګېدلي راجنګېدلي وي، خو زۀ دغه "مات ګوډيانو" ته دا وئيل غواړم چې وروره! تاته په خپله د دې خبرې پته ده چې دا کلام "مات" هم دے او "ګوډ" هم، نو بيا پرې ولې زمونږ وخت خرابوې.
ځکه چې د "مات" او بيا ورسره "ګوډ"، دا خو زياتے دے چې سړے په دې مصروفه ژوند کښې يو څه وخت د داسې غونډې دپاره وباسي، چې هلته يو څو لحظې په خوند او خوشحالۍ تېرې کړې، نو هلته هم ورپسې تاسو "مات" او "ګوډ" څيزونه راوړئ او د سړي ټول خوند خرابوئ.
د "مات" او "ګوډ" د دې قيصې سره يو "ړوند" هم ملګرے ؤ، خو نۀ پوهېږم چې دلته پکښې هغه "ړوند" ولې ورک شوے دے، که ړوند پکښې دلته واپس دوي راپېدا کړي نو دا به بيا هغه زړه قيصه هم ټيک شي او زمونږ هم الله خېر سلا، ځکه چې د مات او ګوډ سره ړوند يو ځاے شي، نو بيا خو هر څه ټيک دي، دغه محترم، ښاغلي او نوموړي شاعران يا د قام سترګې به دغه "مات او ګوډ" څيزونه په ړندو سترګو نۀ ويني او مونږ به هم خپل کاڼۀ غوږونه کاڼۀ وساتو او د دغو "ماتو ګوډو" د کلامونو د نۀ اورېدلو ګناه به په ځان واړوو.
مخې ته غبرګې خويندې راغلې
لکه جوړه د شرمښانو مات يې کړمه
بس په دغه ټپه کښې دومره خواري وکړئ، چې د "خويندې" په ځاے پکښې "شاعران"، د شرمښانو په ځاے پکښې "مات او ګوډ کلام" او په "مات" خو نو تاسو په خپله ښه پوهه يئ، که څوک نۀ وي پوهه نو الله دې يې پوهه کړي.
يوه بله ضروري خبره دا هم ده، چې "مات" او "ګوډ" سړي ته کله هم چا په ښه سترګه نۀ دي کتلي، ځکه چې يو سړے مات شي نو د هغۀ خو نۀ بيا په کور کښې عزت وي، نۀ يې په کلي کښې وي او نۀ يې په يارانو دوستانو کښې څه پوټے غوندې عزت پاتې شي. "مات" سړي ته هر سړے پېغور هم ورکوي او هر سړے پرې ريشخند هم وهي، بل خوا د "ګوډ" بېچاره هم دغسې حال وي، نو اوس تاسو ووايئ، چې ستاسو "مات" او "ګوډ" کلام ته به سړے څنګه واه واه او ډېر ډېر ښه ووايي، ځکه چې تۀ يې په خپله ماتوې او ګوډوې نو بس.............. پوهه شه.
راځئ چې دلته د دې لفظونو معنې هم وګورو، په درياب او تشريحي پښتو قاموس کښې د "مات" معنى "د روغ ضد، نيم، چاودے، ټوکړې، مات شوے" راغلې ده او په زاهد پښتو قاموس کښې ورسره "شکست" او "تېښته" معنى هم ليکلې شوې ده. نو چې يو سړے د خپل کلام نه تېښته هم کوي او شکست يې هم ترې خوړلے وي، د هغې نه علاوه د هغه کلام مات شوے هم وي او چاودې چاودې هم وي، نو بيا پرې نور ولې زړۀ خورده کوي.
او ګوډ خو نو هسې هم ګوډ دے، هغه بې چاره به په ګوډو پښو تر نورو څنګه ورسي، نو دلته چې بيا دومره پوهه او د قام سترګې، مونږ په دې ماتو او ګوډو کلامونو نمانځي، نو سړے بس په يو دوه کښې حېران شي.
زما خو هغه ټولو "ماتو" او "ګوډو" ملګرو ته دا خواست دے چې:
حاجت دې نشته د وئيلو
ماته معلوم دي سراسر واړه حالونه
رحمت ديوان
په اووۀ ورځني "خپلواک" کښې په ١٣م مارچ ٢٠١٦ء کال چاپ شوے، د ورځپاڼې چاپي بڼه يې لاندې وګورئ:
0 comments:
Post a Comment