Thursday, March 21, 2013

په ټوله نړۍ کې مشهور فنکار سيد رحمان شينو

ليک: لايق زاده لايق
ژباړه: رحمت ديوان

د خېبر پښتونخوا خاوره ډېره زرخېزه ده، دلته ډېر داسې فنکاران زېږېدلي چې نه صرف په خپل ملک کې بلکې په ټوله نړۍ کې يې نوم پېدا کړى، که ادب دى، د ژوند په هره شعبه کې د دې خاورې ستاينه شوې، اوس اوس د خېبر پښتونخوا د حکومت له اړخه په صدارتي اېوارډ يافته کسانو کې د يو داسې فنکار زياتوالى شوى، د کوم چې نوم، کار او منفرد سټائل هر کس ستايلى دى.

رحمت ديوان او سيد رحمان شينو

د سيد رحمان تعلق په پېښور کې د باړې سړک سره نزدې پشته خره کلي سره دى، نوموړي په ١٩٥٢ء کې د اعوان په کورنۍ کې د عزيز خان په کور کې سترګې پرانستي، د سيد رحمان نيکۀ نعمت الله خان ته په خپله سيمه کې خلکو په درنه سترګه کتل، د عزيز خان څلور زامن او دوه لوريانې دي، نو د سيد رحمان په وروڼو کې سردار خان، حکيم خان او نواز خان شامل دي.
د زېږېدو نه دوه کاله وروسته د سيد رحمان پلار عزيز خان له دې نړۍ سترګې پټې کړې، له هغې وروسته نوموړى د خپلې مور سره چې د جمرود اوسېدونکې وه، سره خېبر اېجنسۍ ته راغلو، دې حالاتو د سيد رحمان په مازغو ډېر اثر وکړو، د کوم له وجې چې نوموړي نه زده کړې پاتې شوې، دوي ته د خپل ماشوم والي استادان نظام الدين او سرور اوس هم يادېږي. سيد رحمان ډېر خوش مزاجه وه، هر چرته چې به وه نو په خپلو خندونکو خبرو به يې خلک خوشحالول.
د کال ١٩٧١ء پېښه ده، چې کله سيد رحمان ته، چې د مينې نه به ورته ملګرو "شينى" ويلو، يو زوړ ملګري مېجر جمال په کامرس کالج پېښور کې په يوه سټېج ډرامه کې د کار کولو بلنه ورکړه، دى وايي چې ما يقين نه شو کولى چې د دومره خلکو په موجودګۍ کې به زه څه رنګ څه وويلى شم، خو د مېجر جمال تسلۍ راته حوصله راکړه. مېجر جمال وايي چې د څو سياسي خلکو د دخل اندازۍ نه پرته هم مونږ دا ډرامه څلور ځل وړاندې کړه، په کومې کې چې د سيد رحمان په کار هغه ته "قائد اعظم اېوارډ" ورکړل شو.
سيد رحمان په عام ژوند کې د رکشې ډرائيور وه او د ژوند تېرولو ذريعه يې هم دا رکشه وه، د دوي په وېنا چې په ١٩٧٢ء کې د دوي ليدل د مشهور فلمي ليکونکيو مراد شنواري، قاسم حسرت او يونس قياسي سره وشول، په دې وخت کې مرحوم فلم ډائريکټر صنوبر "تربور" او "د ګودر غاړه" په جوړولو بوخت و، صنوبر يو مردم شناس انسان وه، هغه سيد رحمان له په فلم "تربور" کې يو رول ورکړه او "شينو" يې ورته وويل، داسې په پشته خره کې په ١٩٥٢ء کې پېدا شوى سيد رحمان "شينى" سيد رحمان شينو شه، په هم ١٩٧٢ء کې مراد شنواري سيد رحمان شينو راډيو پاکستان پېښور ته راوست او د نواب علي خان يوسفزي سره يې ورله ليدل کتل وکړل، د نواب علي يوسفزي نه وروسته مرحوم اېم کى شاهد او مرحوم ارباب رشيد احمد خان د سيد رحمان شينو د فن په سنګارولو کې پوره پوره رول ترسره کړو.
په دغه ورځو کې د "وحدت" ورځپانې چيف ايډيټر پير سفيد شاه همدرد په راډيو پاکستان پېښور کې نوکر وه، سيد رحمان شينو له ده سره تر يو کاله پورې په "کلي وال" خپرونه کې کار وکړو، په کوم کې چې د ده فرضي نوم "باز دا" وه. "کلي وال" خپرونې د سيد رحمان شينو په مشهورتيا کې ډېر زياتوالى وکړه، د شينو په وېنا چې ده ته به د دې خپرونې د ټولې مياشتې ٥٢٥ روپۍ ورکول کېدې، کوم چې ډېر لوى اعزاز وه.
په ١٩٧٤ء کې د پېښور ټېلي ويزن سابق جنرل منېجر فرمان الله جان د يو کردار په تلاش کې راډيو پاکستان پېښور ته راغلو، ځکه چې هغه ته پته وه چې هم دا راډيو د فن پوهنتون دى، دلته عرفان الله عرفان هغوي ته سيد رحمان شينو وروپېژنده، د ټېلي ويزن نه يې وړومبۍ ډرامه "اګۍ ال" په ١٩٧٤ء کې خپره شوه، د کوم چې نوموړي ته صرف ٩٥ روپۍ ورکړل شوې وې. سيد رحمان شينو د راډيو پاکستان پېښور نه د خپرونې "ټنګ ټکور" وياندوي څوارلس کاله وکړه او په دومره ډېر وخت کې هم د دې خپرونې مينه وال کم نه شو.
د خبرې نه خبره ويستل د سيد رحمان شينو کمال دى، ډېر کم لوستونکى دى خو په حاضر ځوابۍ کې کمال نه لري، دا نوموړى د يوې اپريدۍ مور ننګيالى زوى دى، نو ځکه په ملګرتيا کې کلک، په خبره رښتونى او په وعده ولاړ فنکار دى، په دې دومره موده کې د نوموړي د ډرامو شمېر په زرګونو دى، دوي وايي چې زما خپل کوشش دا وي چې په هره ډرامه کې يو مختلف رول ترسره کړم او د دوي ارمان دى چې د فن نوې لارې راپېدا کړي.
راډيو پاکستان پېښور چې د موسيقۍ خپرونه "ميوزک چېنل هنډرډ" پېل کړه نو د هغه وخت سټېشن ډائريکټر نثار محمد خان په خپله سيد رحمان شينو د دې خپرونې لپاره خوښ کړو، هره ورځ دا درې ساعته خپرونه تر درې کالو پورې دوي خلکو ته ورسوله، دې مشهورې خپرونې ته راتلونکي تيليفونونه د زرګونو نه زيات و.
زه په دې خبره ډېر زيات خوشحاله يم چې نن سبا د ثقافت او کلچر وزير ميا افتخار حسېن او د هغوي د نورو ملګرو په مينه او عقيدت نن سيد رحمان شينو هم په صدارتي اېوارډ يافته فنکارانو کې شمېرلى شي.
د پرون شينو نن هم د خپل فن په خدمت کې بوخت دى، د دوي درې بچي دي، يوه لور او دوه زامن، کوم چې د خپل پلار په شخصيت وياړ کوي، خو په خپله يې دې اړخ ته نه دي کتلي، ښايي د دوي پلار په خپله خپل بچي دې اړخ ته راوستل نه غواړي، خو بيا هم اوسني حکومت چې د فنکارانو سره څومره مرسته او مينه کړې نو په تېر وخت کې د هغې ثاني نشته.

Unknown

زه (رحمت ديوان) ليکوال او افسانه نګار يم، د مختلفو مجلو او اخبارونو سره سره وېبپاڼو له مې هم ډېره موده ليکل کړي دي، اوس چې څه هم ليکم نو په دې بلاګ کښې مې خپرېږي. د دې سره سره د انټرنېټ سره تړلو څيزونو او سافټوېرونو باندې زما يو بله وېبپاڼه هم شته چې هلته زه په دغه حقله ليکنې کوم. اداکاري هم کوم، په ځنو ډرامو کښې مې کار هم کړی دی او په خپله مې هم جوړې کړې دي، ډرامې ليکمه هم. ماسره د ايمېل او فېسبوک د لارې رابطه هم کولی شئ.

2 comments:

  1. staa da pakhto sara meenay aw da maloomaato ter laasa kawalo ta salaam kawam.

    ReplyDelete

 

Copyright @ 2013 رحمت-دیوان.